So a bit over a year ago I got myself a copy of “The Morphology of Dutch” by Geert Booij. The book is meant for linguists and is a bit hard to read without the relevant training, but it is very interesting! I just wish I had a bit more time for it as it often requires additional googling. So not too much progress so far.
I should probably start posting some of the interesting facts from the book here, on the blog. Hopefully. At least sometimes 😀
Discovered a reference guide to modern Dutch grammar on Google Books:
“Dutch: A Comprehensive Grammar” by Bruce C. Donaldson
I hope I’ll get myself a hardcopy and will read it through thoroughly some day 🙂
Past tense of the weak verbs should be formed in the following way:
verb stem + te(n)/de(n)
The stems ending in p, t, k, s, f, ch add -te(n) (see the “pocket fish” rule),
all the rest add -de(n).
te(n): hopen:
ik hoopte
jij hoopte
u hoopte
hij hoopte
wij hoopten
jullie hoopten
u hoopte
zij hoopten
de(n): betalen:
ik betaalde
jij betaalde
u betaalde
hij betaalde
wij betaalden
jullie betaalden
u betaalde
zij betaalden
If a stem ends in -t or -d, it remains in the past tense form when -te/de is added:
1. praten – praat(stem) – praatte(sing.) – praatten(pl.)
2. redden – red(stem) – redde(sing.) – redden(pl.)
Pronouncuation:Â though the spelling is different, these three are pronounced almost identically: praten, praatte, praatten
Infinitives with v and z which turn into -f and -s when stems are formed, have f and s in the past tense as well, however they should be still pronounced like v and z:
1. leven – leef(stem) – leefde(sing.) – leefden(pl.)
2. verhuizen – verhuis(stem) – verhuisde(sing.) – verhuisden(pl.)
Separable verbs behave in the same way in the past as in present.
Verb and prefix are separate in a main clause and joined in a subclause:
Hij belde gisteren op. – He called yesterday.
Hij zei dat zij gisteren opbelde. – He said that she called yesterday.
1. In singular the strong verbs change a vowel in the stem and do not add any additional endings.
2. In plural -en is added and the consonant before -en is changed if needed
(f→v, s→z, etc).
zingen: zong, zongen
schrijven: schreef, schreven (f→v)
dragen: droeg, droegen
hangen: hing, hingen
slapen: sliep, sliepen
lezen: las, lazen (s→z)
The past tense form of the strong verbs should be learnt by heart as the change of the vowel cannot be predicted.
The past tense forms of the irregular verbs should be learnt by heart.
Examples:
brengen: bracht, brachten
doen: deed, deden
kopen: kocht, kochten
moeten: moest, moesten
kunnen: kon, konden
mogen: mocht, mochten
willen: wou/wilde, wilden
Here’s a list of some of the strong and irregular verbs and their past tense and part participle forms.
hebben
ik had
jij had
u had
hij had
wij hadden
jullie hadden
u had
zij hadden
zijn
ik was
jij was
u was
hij was
wij waren
jullie waren
u was
zij waren
The past tense is not used as often in Dutch as in English.
1. It’s used when narrating a series of events:
Ik ging de stad in, kocht een cd, ging op een terrasje zitten, en daarna liep ik naar huis.
I went into town, bought a CD, went to seat on a terrace and after than I walked home.
2. It’s always used after subordinating conjunction toen:
Toen ik in Amsterdam woonde, ging ik vaak naar het theater.
When I lived in Amsterdam, I often went to the theater.
3. hebben and zijn are used more often in the past tense than in the perfect, however the perfect is not wrong in most cases:
Ik was in de stad. I was in the town.
Ik ben in de stad geweest. I was in the town.
4. The past tense must be used if hebben and zijn indicate a permanent state.
Hij is voor zijn examen geslaagd, maar hij was ook altijd knapper dan ik.
He passed his exam, but he always was cleverer than me.
The following construction is used to express a progressive action like “I am doing”, “They are reading”, etc.
zijn + aan + het + infinitive
Examples:
Zij zijn aan het spelen. – They are playing.
Ik ben een boek aan het lezen. – I am reading a book.
Welk boek ben je nu aan het lezen? – What book are you reading?
This construction is not used with the verbs of motion and position:
Hij gaat naar huis. – He’s going home.
De spiegel hangt aan de muur. – The mirror is hanging on the wall.
Mijn zus zegt dat zij een nieuwe computer heeft.
Main clause + subordinating conjunction + subclause
In the subclause the verb should be in the final position (see where “heeft” is).
If there’s a separable prefix, it is joined to the verb:
Normal sentence: zij gaat weg
Subclause: … dat zij weggaat
In case of perfect tense past participle and the auxiliary are both in the end of the subclause and their order does not matter.
Both are correct:
1. Mijn zus zegt dat zij een nieuwe computer heeft gekocht.
2. Mijn zus zegt dat zij een nieuwe computer gekocht heeft.
My sister says that she has bought a new computer.
In the infinitive constuctions (future tense, modal+infinitive and such) the order of the items in the end is either infinitive + auxiliary or auxiliary + infinitive:
Mijn zus zegt dat zij een nieuwe computer zal kopen / kopen zal.
Mijn zus zegt dat zij een nieuwe computer moet kopen / kopen moet.
Mijn zus zegt dat zij een nieuwe computer gaat kopen / kopen gaat.
When the perfect tense of the infinitive construction is required, there are three words at the end of the subclause. The order is hebben/zijn + auxiliary + infinitive:
Mijn zus zegt dat zij een nieuwe computer heeft moeten kopen.
Mijn zus zegt dat zij een nieuwe computer is gaan kopen.
In case if the subclause precedes the main clause in the sentence, the following word order should be used:
Wanneer de zon schijnt voel ik me gelukkig.
The whole subclause is considered to be the first item in the sentence. The main verb (voel) always has to be in the second position, Â then the rest of the items come in their usual order.
redden – to save, to rescue
aanbieden (aangeboden)- to offer
aannemen (aangenomen) – to accept
de betrekking – job, position (post)
breed – broad, wide
de cd – CD
de chef – boss
de ervaring – experience
de firma – firm, company
gaan zitten – to sit down
veel gemeen hebben met iemand – to have a lot in common with someone
gemeen – nasty, malicious
de groothandel – wholesale business
de handelsreiziger – commercial traveller
de reiziger – traveller, tourist
de handel – trade, business
hè – isn’t it, wasn’t it, etc.
huidig – present (adj.)
de kantoorbediende – clerk
knap – clever, good-looking
de kruidenier – grocer
get luxeartikel – luxury item
de manager – manager
neerzetten – to put down
opgeven (opgegeven) – to give up
goed met iemand opschieten – get on with someone well
het personeel – staff
solliciteren – to apply
veranderen van – to change
de verkoopleider – sales manager
in verwachting – expecting a baby
wegrijden – to drive off
de werkzaamheid – occupation
de winkelbediende – shop assistant
zwanger – pregnant
de kapper – hairdresser
acteren (geacteerd) – to act
de acteur – actor
bekend – famous; familiar
de chocolade – chocolate
commercieel – commercial
dichtbij – close to
gelijk hebben – to be right
het gezicht – face
grappig – funny
hoe kan dat nou! – how on earth!
iedereen – everyone
zich inleven in (ingeleefd)- identify with (get into)
missen – to lack
de pauze – interval
het publiek – audience
regenen (geregend) – rain
in de rij staan – to queue
de reclame – advert; advertising
spontaan – spontaneous
het theater – theatre
de theatergroep – theatre group
het toneel – stage
het toneelstuk – play
uitgeven (uitgegeven) – spend
verdienen (verdiend) – to earn
voorkomen (voorgekomen) – appear; occur
voorkomen – to prevent
het komt mij bekend voor – it seems familiar to me
de kapper – hairdresser
slim – clever, smart
tevreden – satisfied
durven – to dare
hoeven – Â be necessary (used only in a negating sentence)
proberen – to try
de bliksem – lightning
de boot – boat
de tocht – trip
een boottocht maken – to go on a boat trip
de broek – trousers
de bruiloft – wedding
de cent – cent
de das – tie
deftig – smart, respectable
dom – stupid
er – there
eruitzien – to look, to appear
de handtas – handbag
het hemd – shirt
de hoed – hat
de hoek – corner
hoezo? – What do you mean?
de jas – coat
het jasje – jacket
jonge jonge! – goodness me!
kijken – to look
leren – leather (adj.)
net – neat, smart
overhebben – have left over (overgehad)
overhouden – to save (overgehouden)
overreden – persuade (overreed)
het pak – suit
speciaal – special
geen sprake van – out of the question
stomen – dry-clean (gestoomd)
de televisie – television
verbaasd – amazed
het weekend – weekend
zomerkleren – summer clothes
roepen – cry, shout
zwemmen – to swim
groeien – grow, develop
knap – good-looking
Many common verbs in Dutch can serve as auxiliary verbs. In such a case they are used together with an infinitive form of some other verb. The auxiliary verb takes the second place in a sentence and agrees with the subject. The infinitive is always in the last place and may or may not be preceded by te:
Hij probeert te werken. — He is trying to work.
1. When the verbs from the list below are used as auxiliaries, no te is required before the infinitive.
| blijven doen gaan helpen horen komen laten leren vinden voelen zien |
Examples: Hij blijft staan. — He is standing still. Het doet me lachen. — It makes me laugh. |
Like modals, to form the perfect tense the verbs of this type use infinitives instead of the past participles.
Ik heb mijn schoenen laten repareren. — I have had my shoes repared.
Zij is komen helpen. — She came to help.
2. The list below contains the most important auxiliary verbs which requre te before the infinitives.
| beginnen | begin |
| durven | dare |
| hoeven | is used as negative of moeten, for example: Dat hoef je niet te doen. You don’t have to do that. |
| hopen | hope |
| liggen | when used as auxiliary, often has a meaning of the English verb “to be”, for example: Zij ligt te slapen. — She is sleeping. |
| proberen | try |
| staan | often means “to be”, for example: Zij staan in de keuken te praten. — They are talking in the kitchen. |
| vergeten | forget |
| weten | know. Sometimes is translated as “to manage to” |
| zitten | often is translated as “to be” |
Perfect tense
The regular formula for the perfect tense is :
hebben/zijn + past participle + te + infinitive
Ik ben vergetten te schrijven. — I forgot to write.
Hij heeft geprobeerd me op te bellen. — He tried to call me.
op te bellen  — the infinitive of a separable word becomes separated with te.
In case of perfect tense the following verbs have exceptional behaviour:
durven, hoeven, liggen, staan and zitten.
They form the perfect tense the same way as modals — the past participle is replaced by the infinitive and te is dropped:
Wij hebben naar de radio zitten luisteren. — We were (sitting) listening to the radio.
To talk about future a construction of auxiliary verb zullen + infinitive is used: Zij zullen lezen. — The will read. In Dutch zullen is used for both shall and will.
| ik zal | wij zullen |
| jij zal/zult | jullie zullen |
| u zal/zult | u zal/zult |
| hij zal | zij zullen |
In case of inversion: jij zult → zul jij
Zullen behaves much like kunnen, moeten, mogen and willen: it agrees with the subject and occupies the second place in the sentence, while infinitive goes in the end of a sentence.
Ik zal het vandaag lezen. — I shall read this today.
Je zult dat boek nergens krijgen. — You will not get that book anywhere.
Zullen often implies an intention or a promise:
Ik zal morgen thuis blijven. — I will stay home tomorrow.
The future in Dutch can also be expressed using gaan.
Ik ga morgen een nieuwe boek kopen. — I am going to buy a new book tomorrow.
Gaat u in Rotterdam wonen? — Are you going to live in Rotterdam?
Another way of expressing the future is to use the present with words, pointing to the future:
Ik ben morgen op werk. — Tomorrow I am at work.
1. When referring to people: de + adjective + e
rijk (rich) → de rijke (the rich person/man/woman/etc)
dik (fat) → de dikke (the fat person/man/woman/etc)
2. When talking about abstract: het + adjective + e
leuk (nice) → het leuke (the nice thing)
goed (good) → het goede (the good thing, the good)
kwaad (bad) → het kwade (the evil)
::Keep in Dutch:: 